ΠΡΩΤΟΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΤΕΧΝΗ

ή

Παλαιοχριστιανική

sb09m01a-sarkofagos.jpg (8472 bytes)

oι πρώτες δημιουργίες:

 

α. στην Ανατολή :  Μεσοποταμία - Μ. Ασία : από μοναχούς ερημίτες

naoi-ton-vraxon.jpg (28729 bytes)  μέσα σε ναούς λαξευμένους,

κατασκευασμένους σε ανοίγματα των βράχων, όπως φαίνονται στην παραπάνω φωτογραφία:

ναοί των βράχων στην Καππαδοκία .

μια τεχνική που ακολούθησαν οι κάτοικοι και για τις κατοικίες τους :

katoik-lakseytes.jpg (22536 bytes)lakseytes-katoik.jpg (15491 bytes)

    Στην ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ συναντώνται όλα τα ρεύματα της τέχνης και προκύπτει, από τη συγχώνευσή τους, η νέα τέχνη:                              

            proel-byz-texnis.jpg (20835 bytes)                               

β. στη Δύση : συνδυάζεται ομοίως η Ελληνορωμαϊκή τέχνη με τα νέα δεδομένα και προκύπτει η  Χριστιανική τέχνη:         

            στη ΡΩΜΗ : στις Κατακόμβες :

                                                                  6.jpg (11735 bytes)      2.jpg (17424 bytes)  4.jpg (15276 bytes) : εδώ κρυμμένοι οι πρώτοι χριστιανοί στα δύσκολα χρόνια των διωγμών κατασκευάζουν ναούς, τάφους για τους νεκρούς τους και διακοσμώντας τους τοίχους δημιουργούν τέχνη (χριστιανική) αρχικά με δάνεια από την παλαιότερη (ελληνορωμαϊκή) τέχνη των ειδωλολατρών

 


ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ - ΓΛΥΠΤΙΚΗ   χρησιμοποιούνται ειδωλολατρικά δάνεια ως σύμβολα :

ο Ορφέας - Χριστός                                                      

   lm04m012-Orf.jpg (40561 bytes) : επιτύμβια στήλη με παράσταση του Ορφέα

                                                                                (Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών)

(: παραλληλίζεται ο μυθικός Ορφέας με τη λύρα του, που μαγεύει πραγματικά και φανταστικά ζώα, με το δάσκαλο Χριστό, που έλκει τους ανθρώπους με το λόγο του στη νέα θρησκεία)

ο καλός ποιμέναςpastorello.gif (22309 bytes)buonpast.gif (29651 bytes)

κ.α.

 και άλλα νέα (χριστιανικά):   

    Ι.Χ.Θ.Υ.Σ.

pesce2.gif (27783 bytes)       8.jpg (40712 bytes)

Άγκυρα  ancora.jpg (10909 bytes)        

περιστέρι     colomba.jpg (12382 bytes) foto13.jpg (26880 bytes)

Άμπελος t11p2-ampelos.jpg (30244 bytes)

Πλοίο,   

το μονόγραμμα του Χριστού     monogram.gif (23083 bytes)   alfaomeg.jpg (13130 bytes)  κ. α.

στη γλυπτική : προτίμηση στα ανάφλυφα (που πλησιάζουν τη δισδιάστατη ζωγραφική) και αποφυγή των τρισδιάστατων αγαλμάτων (που θυμίζουν τα είδωλα αρχαίων θρησκειών):

ανάγλυφο : ο Αδάμ :

 Ad.jpg (23473 bytes)                      Παναγία δεομένη:  l1412m81-Panag-anagl.jpg (29679 bytes)

 

παρατηρήστε τα «διάτρητα» γλυπτά (μια νέα τεχνική):

diatr.jpg (24126 bytes) kion-diatrito.jpg (48296 bytes)  t11p1-kion-diatr.jpg (22438 bytes)

:ο καλλιτέχνης χρησιμοποιώντας τρυπάνι αφήνει κενά ανάμεσα από τις γλυπτές παραστάσεις

Πολλές φορές, αντί του κιονόκρανου sb13m114-kionokr.jpg (3346 bytes) τοποθετείται πάνω από την κιονοστοιχία σειρά ανάγλυφων μαρμάρινων πλακών ("επίκρανα")lb09m016-epikrano.jpg (149742 bytes)

        τα δε κιονόκρανα θυμίζουν πολλές φορές αρχαία ελληνικά κορινθιακού ρυθμού:lb09m01b-kion.jpg (103067 bytes)


lb09m025-tafo-toixogr.jpg (104081 bytes)   Στη ζωγραφική χρησιμοποιείται η τεχνική της "νωπογραφίας" ( fresco ), δηλαδή πάνω σε νωπό επίχρισμα (σοβάντισμα) του τοίχου ο καλλιτέχνης, αφού χαράξει το σχέδιό του, περνά τα υδατοδιαλυτά χρώματα, τα οποία στεγνώνουν μαζί με το κονίαμα του επιχρίσματος από το οποίο απορροφούνται και παραμένουν αναλλοίωτα στο χρόνο. Η τεχνική απαιτεί μεγάλη ταχύτητα εργασίας του καλλιτέχνη.


Η τέχνη του ψηφιδωτού      Τάφοι χριστιανικοί


Πηγές: (σημείωση: Αναφέρονται οι διαδικτυακοί χώροι που χρησιμοποιήθηκαν, οι οποίοι ίσως να μην είναι ενεργοί στο εξής)

CD-ROM COFIA, Ίδρυμα μελετών Λαμπράκη

κατακόμβες: http://www2.e-yliko.gr/htmls/Fyyl/Istoria/fiiconbyzNa1.aspx 

ζωγραφική - ψηφιδωτά - γλυπτική:  http://www.fhw.gr/chronos/08/gr/pl/index.html

Υπουργείο Πολιτισμού: http://odysseus.culture.gr/h/2/gh20.jsp 

http://www.christusrex.org/www1/sistine/0-Ceiling.html

http://www.byzarticon.gr/grbyzart.htm 

 Λάμπρου Τσακτσίρα-Ζαχαρία Ορφανουδάκη-Μαρίας Θεοχάρη, Ιστορία Ρωμαϊκή και Βυζαντινή,  ΟΕΔΒ, Αθήνα 1983


Αρχιτεκτονική των ναών

t4cp1sm-rotonda.jpg (17322 bytes)


 Χαλούλος Παναγιώτης