ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
με αναφορές στην περιοχή
To 1769 οι ΄Ελληνες , με την υποκίνηση της Αικατερίνης Β΄ της Ρωσίας , επαναστάτησαν εναντίον της Τουρκίας.. Η Πελοπόννησος, εκτός από την Τρίπολη και μερικά άλλα οχυρά φρούρια , βρέθηκε σύντομα στα χέρια των επαναστατών. Η Υψηλή Πύλη έστειλε πολυάριθμα στίφη από Αρβανίτες που έπνιξαν την επανάσταση στο αίμα .
H Πάτρα μετά από σκληρή έφοδο κυριεύτηκε και 3.000 κάτοικοί της , με πρώτο το δεσπότη τους , σφάχτηκαν.
Το δημοτικό τραγούδι διάσωσε τη μεγάλη καταστροφή:
Τα παλικάρια του Μοριά κ' οι έμορφες της Πάτρας
ποτές δεν καταδέχονταν πεζοί να περπατήσουν
και τώρα πώς κατάντησαν σκλάβοι στους Αρβανίτες!
Κλαίγουν οι μαύροι τη σκλαβιά , οπού είναι σλαβωμένοι,
κλαίγουν και τον ξεχωρισμό, το πώς θα ξεχωρίσουν.
Ο ζωντανός ο χωρισμός παρηγοριά δεν έχει!
Αφήνει η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάνα.
χωρίζει κ' έν' αντρόγυνο μια μέρα ανταμωμένο.
Ο ΓΙΑΝΝΙΑΣ: Καταγόταν από την Προστοβίτσα, χωριό της Τριταίας και ήταν γιος παπά (γι'αυτό τον έλεγαν και <<παπαδοπαίδι>>). Φίλος του πρωτοκλέφτη Ζαχαριά , έδρασε στα τέλη του 18ου και στις αρχές του 19ου αιώνα κυρίως στην Αχαΐα και την Ηλεία. Για την παλικαριά του κάνει λόγο το παρακάτω δημοτικό:
Κάτου στο βάλτο , στο πηγάδι,
κλέφτες ρίχνουν στο λιθάρι.
Το πετάν οι Αρβανίτες
και περνάν τους Μοραϊτες.
Του Γιαννιά του κακοφάνη
και τον Καραχάλιο κράζει:
-Καραχάλιο παλικάρι
σήκω, πέτα το λιθαρι,
κι αν περάσεις έν' αχνάρι,
μια ασημένια στο ζουνάρι,
κι αν περάσεις στην πιλάλα ,
χάρισμά σου και την πάλα.
Το 1803, καταδιωκόμενος ο Γιαννιάς από τον παλιό του φίλο Κονταχμέτη το Λαλιώτη, τραυματίστηκε σε μια συμπλοκή και πιάστηκε αιχμάλωτος από τους Τούρκους, που τον κρέμασαν στην Πάτρα....
Ο λαός έκλαψε τό χαμό του μέ τό σχετικό δημοτικό τραγούδι:
Τρία πουλάκια κάθονται στον 'Ωλενο στη ράχη
Το 'να τηράει τα Νεζερά, τ'άλλο τη μέσα Μάνη
Το τρίτο το καλύτερο μοιρολογάει και λέγει:
Ο Γιάννος τί να γίνηκε, ο γυιος του Παπανδρέα;
Αφήνω γειά, ψηλά βουνά και χαμηλοί μου κάμποι
Αφήνω γειά στις Βλάχισσες και γειά στις Βλαχοπούλες
Βρυσούλες με τα κρύα νερά να μη κρουσταλλιασθήτε
Κι εγώ θα πάω να κρεμαστώ ...
Τον ηρωικό θάνατο του Γιώργη Γιαννιά τραγούδησε ο λαός με το ακόλουθο δημοτικό τραγούδι :
Πολλές μανούλαις θλίβονται κι ούλαις παρηγοριώνται
του Γιώργ' η μάνα θλίβεται, παρηγοριά δεν έχει
στο παραθύρι κάθεται, τους κάμπους αγναντεύει,
τα ριζοβούνια τ' Ωλενού βλέπει σκοτιδιασμένα
μην απ' τα χιόνια τα πολλά, μην από το χειμώνα;
Μήτ' απ' τα χιόνια τα πολλά, μήτ' από το χειμώνα
τον μαύρο Γιώργη έκλεισαν οι άπιστοι Λαλαίοι.
Αυτοί δεν ήσαν λιγοστοί, ήσαν δυο, τρείς χιλιάδες.
Κι ο Γιώργης ήτο μοναχός με δώδεκα νομάτους
Ντερβής Αράπης φώναξεν από το μετερίζι
-<<Έβγα, Γιώργη, προσκύνησε και δώσε τ' άρματά σου>>
-<<Μουρτάτη, πώς με πέρασες να βγω να προσκυνήσω;
Μήγαρις είμαι νιόνυφη τα χέρια να φιλήσω;
Εγώ' μαι ο Γιώργης του Γιανιά, του πρώτου καπετάνιου,
και θα βαστάξω πόλεμο με δώδεκα νομάτους>>.
Μακροπανάγος φώναξεν από ψηλή ραχούλα
<<Βάστα Γιώργη τον πόλεμον, βάστα και το ντουφέκι,
κι εγώ μεντάτι σ'έρχομαι με δύο με τρείς χιλιάδες>>.
<<Τί να βαστάξω, θείε μου, τρείς μέρες και τρείς νύχταις
δίχως ψωμί, δίχως νερό, δίχως καμιά κυβέρνια;>>
Ποιός είν'άξιος και γρήγορος να πάη στην Προστοβίτσα,
να πάει να ειπή της Γιώργενας της νεοπαντρεμένης
να μην αλλάξη την Λαμπρή, φλωριά να μην κρεμάση.
...................................................
ΜΟΥΖΕΚΑΡΗ ΟΛΤΑ
αρχική σελίδα